Veshja

Stili i veshjes prishtinase i viteve ‘50 të shekullit XX

Kur është fjala për veshjen dhe modën, prishtinaset mundoheshin të ndiqnin stilin e viteve ‘50, që ishte dekadë e glamurit, e femërsisë dhe e kthimit magjik të modës së lartë evropiane, ndikuar nga veshja (allafrënga) e Francës.

Sanije Gashi 

Në ato vite gratë ishin të uritura për krijimin e stilit, kështu që i frymëzoi liria e modës së epokës. Vitet 1960 të modës dhe veshjet e 1970-ës, më shumë kanë qenë të fokusuara në stilin eklektik dhe të vetëshprehjes. 
Njëri nga trendët e atyre viteve ishte - fundi i fryrë, me gjatësi nën gjunjë, dhe fustani i ashtuquajtur ‘bustier’. Glamur i viteve ‘50 ishin dorashkat e gjata nga dantella, që kombinoheshin me këpucë takash të larta. Ato vite sollën edhe trendin e sofistikuar dhe joshës të stileve të flokëve, që duhej të ishin me shkëlqim dhe të fryra. Kjo u jepte grave pamjen e zonjave të vërteta. Prishtinaset e asaj kohe kanë provuar të ndjekin modën e kohës, sidomos për sa i përket gjatësisë së fundeve dhe stilit të fryrë të flokëve. Në fillim të viteve ’60, po kështu dalin edhe zhyponat, që i mbanin të fryrë fustanet (pjesën e poshtme), e që përdoreshin me kënaqësi, sidomos nga vajzat.
Sa i përket veshjes së atëhershme, plotëson mendimin krenueshëm znj. Xhyzide Hasan Beu: 
– Si jo, edhe atëherë ne e ndiqnim modën, visheshim bukur. Edhe atëherë ishin në trend peliçet, çizmet…! Për veshjen e për modën fliste edhe mësuesja Nadire Dida: 
- Njëmend, jam veshur bukur, them për veten! Kur jam martuar, më 1949, unë nuk kam dashur të vesh fustan të bardhë nusërie, por kostum e fund. Ka qenë një stof anglez i blerë në Beograd. Bashkë me kostumet e kam qepur edhe jelekun, që ishte në modë. Kostumet i kam pas qepur te Mehmet Terzia, rrobaqepës i njohur në qytet, që u qepte, siç u thoshin, ‘buxhevanave’(njerëz në pozitë). Të shtoj edhe një të dhënë të kohës: atëherë, flokët i lanim me humëz, një lloj shtrese dheu, që na binin jevgjit, e nxirrnin nga toka në fshatin Dobrevë (Miradi). Aty thoshin ishte humëza më e mirë! Më vonë dolën shampot. 
Mirëpo, pavarësisht veshjes së kohës, që pretendonin ta kultivonin ato pak femra të arsimuara, gratë myslimane deri në fillim të vitin 1950, kur u dha urdhri të hiqej, ishin të mbuluara me perçe e me çarçafë të zinj. Natyrisht, reagimet e shtresave konservatore ishin të mëdha. Me heqjen e perçes e të çarçafit, por me zëvendësim të manteleve dhe të shamisë deri vonë, ose me jemeni (shami koke grash, zakonisht e zezë, për ato më në moshë), në vitet ‘50 dolën edhe çorapet kajzer e të najlonit, ndërsa gjatësia e fundeve ishte nën gjunjë. Preferoheshin materialet për fustane si – zhorzhet, krebanja, mëndafsh, kadife, organdin, taft, tyl, atllas... Tashti, veshja allafrënga po dominonte në qytet.

© REVISTA TEUTA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.