Valbona Luta

Lagjja e parë ku kemi jetuar, Vernon Avenue, kishte afro 90 shtëpi në të dy anët e rrugës, që kishte vetëm një hyrje (cul-de-sac), dhe jona ishte në fund. Pas një kohe shumë të shkurtër, pata filluar të flisja e të bëja muhabet me shumicën e fqinjëve. Natyrisht, jo sikur në mëhallën time në Prishtinë, ku kam lindur dhe jam rritur, por aq sa për të mos u ndier krejt “e huaj” në këtë vend.Gjuhën mund të them se e kam mësuar shpejt, por kurrë aq sa për të mos u vërejtur e kuptuar prej çdo anglezi që jam e ardhur. Përveç gabimeve gramatikore të papërmirësueshme që i bëj në të folur (në mendjen time - si vulë - ato janë në rregull!), është theksi që më zbulon me të parën se unë jam e huaj. Ai është një pjesë e identitetit tim në këtë vend dhe kurrë nuk më ka penguar. Edhe po të mund të zgjedhja, nuk besoj se kisha dashur ta flas anglishten ndryshe. Italiane?! Spanjolle? Franceze? Shpesh me pyesin kur bëjnë përpjekje t’ia qëllojnë prej nga jam. Asnjëherë të vetme nuk ia kanë qëlluar! Si komunitet këtu në Angli jemi relativisht i ri dhe ende si duket e kanë të vështirë t’i dallojnë shqiptarët, kur flasin anglisht. Apo ndoshta nuk kemi ndonjë theks të dallueshëm, si italianët, për shembull, që po aq sa për pasta e për pizza njihen edhe për theksin e tyre. Apo si francezët?!
Shpesh mendoj që, nëse mbetem në këtë vend, kisha dashur që së paku nipat dhe mbesat e mia të më dëgjojnë duke folur anglishten si një e huaj! Sidomos nëse ata nuk flasin shqip! Duke i dashur, apo duke i qortuar, gjysmë në anglisht, gjysmë në shqip, si gjeneratë e parë këtu, t’ua kujtoj rregullisht se gjyshërit i kanë pasur emigrantë... Po, për t’u kthyer në të tashmen, një gjë sigurt mund ta them, që me theksin tim, për fëmijët e mi kam krijuar shumë shpesh situata qesharake e ndonjëherë edhe të papërshtatshme. Nuk keni idenë se sa kohë më është dashur të mësohem dhe ta them deri diku drejt fjalën available (ëvejllëbëll), t’i përdor ku duhen fjalët adapt (ëdept) dhe adopt (ëdopt)... Megjithatë, ende nuk po mund t’i kuptoj disa nga tanët që kanë jetuar shumë pak vjet jashtë dhe flasin shqipen, gjuhën amtare, me theks fals të ndonjë anglezi, amerikani apo francezi! Vitin e kalluar kam arllur të jetoj... në Llondër... Ju Kej...Ju Es Ej (apo në Frrransë)... e kam vështirë se gjithë kohën duke follur Inglish... !!! E kam tezen që jeton qe gjysmë shekulli në Turqi dhe, përkundrazi, flet shqipe të bukur, autoktone, sikur të ishte prej ndonjë fshati të izoluar veç me shqiptarë... Ndoshta për shkak se nuk bëj asnjë përpjekje ta fsheh theksin tim, apo për shkak të raporteve që krijoj me njerëz, një kolege imja angleze nuk heziton - sigurisht, me humor - të më imitojë nganjëherë (duhet të them se anglezët, në përgjithësi, janë të kujdesshëm për të të mos fyer). I thashë që të ketë kujdes, sepse mund t’i ndodhte edhe asaj, siç i kishte ndodhur një anglezeje, që, pas një dhimbjeje të tmerrshme koke, ishte zgjuar me një theks të huaj! Kurrë nuk kishte qenë në Francë dhe nuk e dinte frëngjishten dhe tani fliste pak a shumë si ndonjë personazh i serisë së famshme televizive ‘Alo ‘Alo. Mjekët kanë konstatuar se ishte një prej rasteve të rralla me sindromën e theksit të huaj (Foreign Accent Syndrome), që nuk të prek vetëm për një ditë, por mund të jetë përgjithmonë! Po për ata që u pengon theksi, ka zgjidhje. Me ushtrime rraskapitëse, si ato në filmin My Fair Lady (rain in Spain stays mainly in the plane...) mbase mund ta ndryshojnë!

© REVISTA TEUTA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.